Ochrona gatunkowa obejmuje okazy gatunków oraz siedliska i ostoje roślin, zwierząt i grzybów. Ma ona na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko występujących na terenie kraju lub innych państw członkowskich Unii Europejskiej rzadkich, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie przepisów umów międzynarodowych (których Rzeczpospolita Polska jest stroną), gatunków roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk i ostoi, a także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. Podstawy prawne ochrony gatunkowej ustala Ustawa o ochronie przyrody. Szczegółowe zasady ochrony oraz wykazy gatunków chronionych określa minister właściwy do spraw środowiska w drodze rozporządzenia publikowanego w Dzienniku Ustaw (dodatkowe gatunki mogą być objęte ochroną w danym województwie przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska).

                W celu ochrony ostoi i stanowisk roślin lub grzybów objętych ochroną gatunkową lub ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być ustalane strefy ochrony. Wielkość stref ochrony oraz sposoby ochrony ustalane są, kierując się potrzebą ochrony dziko występujących roślin, zwierząt, grzybów ich siedlisk, ostoi lub stanowisk oraz wymaganiami ekologicznymi, naukowymi i kulturowymi, a także biorąc pod uwagę obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa Unii Europejskiej.

W stosunku do gatunków objętych ochroną gatunkową obowiązują określone zakazy (zabijania, zbierania, przetrzymywania, niszczenia ich siedlisk, handlowania, wywożenia za granicę, płoszenia itp.). Na odstępstwa od zakazów zezwolenie wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska lub regionalny dyrektor ochrony środowiska

Ochrona gatunkowa grzybów

Gatunki grzybów objętych ochrona ścisłą, pojawiających się w Nadleśnictwie Bielsk:

smardz jadalny – Morchella esculenta

szmaciak gałęzisty – Sparassis crispa

Grzybów zlichenizowanych (porosty) objętych ochroną gatunkową, występujących w Nadleśnictwie Bielsk jest 13 gatunków (objętych ochroną: 3 - ścisłą w tym 1 ujęty w Czerwonej Księdze Roślin [Kaźmierczakowa, Zarzycki, Mirek 2014], 10 – częściową,).

Ochrona gatunkowa roślin

Celem ochrony roślin dzikorosnących jest zachowanie różnorodności biologicznej i stabilności ekosystemów. Wydawać by się mogło, że bogactwo roślin jest przeogromne i niezmienne. Jednak z każdym rokiem, w wyniku działalności człowieka, zasób gatunków roślin kurczy się coraz bardziej. Według Programu Ochrony Przyrody w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Bielsk możliwe jest występowanie: 74 gatunków roślin (objętych ochroną: 16 - ścisłą, 58 - częściową. 1 z nich wymienionych jest w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG, a 9 - ujętych w Czerwonej Księdze Roślin [Kaźmierczakowa, Zarzycki, Mirek 2014]),

Ochrona gatunkowa zwierząt

Według Programu Ochrony Przyrody w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Bielsk może występować 213 gatunków zwierząt objętych prawną ochroną, w tym:

• 13 bezkręgowców (7 objęte ochroną ścisłą i 6 częściową, oprócz tego 5 – wymienionych jest w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 7 - ujętych w Czerwonej Księdze Zwierząt - bezkręgowce [Głowaciński, Nowacki (red) 2004]),

• 5 ryby (1 objęta ochroną ścisłą i 4 częściową, 3 - wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG, 4 - ujęte w Czerwonej Księdze Zwierząt – kręgowce [Głowaciński (red) 2001]),

• 12 płazów (7 objętych ochroną ścisłą i 5 częściową; 2 - wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG, 1 - ujęty w Czerwonej Księdze Zwierząt - kręgowce),

• 5 gadów (wszystkie objęte ochroną częściową),

• 157 ptaków (150 objętych ochroną ścisłą i 7 częściową; 41 - wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Rady 2009/147/WE, 24 - ujętych w Czerwonej Księdze Zwierząt - kręgowce),

• 21 ssaków (10 objętych ochroną ścisłą i 11 częściową; oprócz tego 6 - wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 3 - ujęte w Czerwonej Księdze Zwierząt - kręgowce).

Oprócz ochrony wynikającej z decyzji administracyjnych, Nadleśnictwo Bielsk realizuje szeroko zakrojone działania profilaktyczne zmierzające do ochrony miejsc lęgowych i regularnego przebywania, pożytecznej ornitofauny (ptaki) i entomofauny(owady). Dotyczy to głównie ochrony drzew dziuplastych, wywieszania budek lęgowych dla ptaków, ochrony mrowisk i ograniczenia do niezbędnego minimum środków chemicznych w zwalczaniu szkodliwych owadów i chwastów. Chronimy gatunki ze względu na ich małą liczebność oraz dla zachowania ich właściwego stanu w środowisku naturalnym.