Wydawca treści
Rezerwaty przyrody na terenie Nadleśnictwa Bielsk
Rezerwaty przyrody obejmują naturalne lub mało zniekształcone ekosystemy, biocenozy i zbiorowiska roślinne, lub też poświęcone są ochronie rzadkich składników szaty roślinnej i świata zwierzęcego bądź ochronie określonych składników środowiska należących do przyrody nieożywionej.
Na terenie Nadleśnictwa Bielsk znajdują się 3 rezerwaty przyrody: „Jelonka" oraz „Czechy Orlańskie" i Strabla w których chronione są najcenniejsze przyrodniczo obszary omawianego obiektu. Zostały one utworzone w latach 1989, 1995 i 2023.
Rezerwat przyrody „Jelonka".
Rezerwat przyrody ,,Jelonka" o powierzchni 227,00 ha jest rezerwatem krajobrazowym podlegającym ochronie ścisłej. Został on utworzony na mocy Zarządzenia MOŚZNiL z dnia 8.12.1989r.
Celem ochrony jest zachowanie szczególnego krajobrazu, na który składa się szachownica gruntów jako pozostałość tradycyjnej gospodarki rolnej oraz zabezpieczenie przebiegu sukcesji wtórnej (powrót lasu) na porzuconych jałowych gruntach porolnych.
Rezerwat położony jest w województwie podlaskim, gminie Kleszczele, po obu stronach drogi wojewódzkiej nr 685 Hajnówka – Kleszczele. Z ogólnej powierzchni rezerwatu 227,00 ha na poszczególne kategorie gruntów przypada:
− powierzchnia leśna 212,35 ha,
− powierzchnia nieleśna 14,65 ha.
W skład powierzchni leśnej wchodzi:
− powierzchnia leśna zalesiona 151,98 ha,
− powierzchnia leśna niezalesiona 59,06 ha,
− powierzchnia leśna związana z gospodarką leśną (drogi leśne i linie podziału
przestrzennego) 2,16 ha.
Na powierzchnię nieleśną składają się:
− nieużytki (bagna, teren zdewastowany) 14,65 ha,
Granice rezerwatu są dobrze widoczne w terenie, biegną one prawie w całości wzdłuż dróg gruntowych, z wyjątkiem małego odcinka na północnym wschodzie. Od wschodu rezerwat graniczy z gruntami wsi Jelonka, natomiast na pozostałych odcinkach z drzewostanami gospodarczymi Nadleśnictwa.
W rezerwacie Jelonka przeważają dwa typy siedliskowe lasu: bór świeży i bór mieszany świeży, występują również, lecz fragmentarycznie, takie typy siedliskowe lasu jak las mieszany świeży, bór mieszany wilgotny oraz bór mieszany bagienny.
Zbiorowiska roślinne rezerwatu można podzielić na 4 grupy:
− zbiorowiska z nasadzeń sztucznych po pełnej orce na siedliskach borowych,
− zbiorowiska na porzuconych gruntach ornych w różnych fazach sukcesji naturalnej,
− zbiorowiska antropogeniczne,
− zbiorowiska nieleśne.
Rezerwat przyrody „Czechy Orlańskie".
Rezerwat przyrody ,,Czechy Orlańskie" o powierzchni 77,95 ha jest rezerwatem leśnym podlegającym ochronie częściowej. Został on utworzony na mocy Zarządzenia MOŚZNiL z dnia 27.06.1995 r. (M.P. nr 33, poz. 391 z 1995 r.).
Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych borów sosnowo-świerkowych stanowiących pozostałość dawnej Puszczy Bielskiej.
Rezerwat położony jest w gminie Dubicze Cerkiewne, w powiecie hajnowskim, w województwie podlaskim. Pod względem administracyjno-leśnym wchodzi w skład Nadleśnictwa Bielsk, obręb Kleszczele. Rezerwat wchodzi w skład kompleksu leśnego Czechy Orlańskie, który położony jest na terenie dawnej Puszczy Bielskiej. Rezerwat usytuowany jest w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej Czeremcha-Hajnówka. W skład rezerwatu wchodzą następujące rodzaje gruntów:
− powierzchnia leśna zalesiona 75,79 ha,
− powierzchnia leśna związana z gospodarką leśną (drogi leśne i linie podziału powierzchniowego) 1,31 ha.
Na terenie rezerwatu występują trzy siedliskowe typy lasu: dominujący bór mieszany świeży, bór świeży oraz niewielki fragment lasu wilgotnego.
Flora rezerwatu ,,Czechy Orlańskie" liczy 108 gatunków roślin w tym: 8 gatunków drzew, 9 gatunków krzewów, 69 gatunków ziół, 10 gatunków skrzypów, widłaków i paprotników oraz 12 gatunków mszaków.
Do najważniejszych osobliwości ze świata roślin zielnych należą: 3 gatunki widłaków, wawrzynek wilczełyko (Dphne mezereum), łyszczec wiechowaty (Gypsophila paniculata), goździk piaskowy (Dianthus arenarius), pomocnik baldaszkowaty (Chimaphila umbellata), arnika górska (Arnica montana) i mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi).
W składzie drzewostanów dominuje sosna pospolita (Pinus silvestris), domieszkę stanowi świerk pospolity (Picea abies) oraz rzadziej inne gatunki: brzoza brodawkowata (Betula pendula), olsza czarna (Alnus glutinosa), dąb szypułkowy (Quercus robur) i grab pospolity (Carpinus betulus).
Rezerwat przyrody „Strabla"
Rezerwat Strabla został utworzony w 2023 roku z inicjatywy Komitetu Ochrony Orłów we współpracy z Nadleśnictwem Bielsk w Bielsku Podlaskim. Położony jest on nad rzeką Narew w gminie Wyszki i ma powierzchnię 92,12 ha. W całości leży na gruntach Nadleśnictwa Bielsk. Rezerwat Strabla jest 94-tym rezerwatem w województwie podlaskim.
W przeszłości była już podjęte działania w celu objęcia tego terenu ochroną rezerwatową. W 1999r. został opracowany projekt faunistycznego rezerwatu pod nazwą „Węglarka”, który stanowił cenną informację o tym terenie.
Celem rezerwatu jest zachowanie kluczowego w skali Doliny Narwi, obszaru lęgów i bytowania rzadkich gatunków drapieżnych ptaków i występujących tam ssaków. Objęcie obszaru rezerwatem przyrody zwiększy skuteczność ochrony wykształconych tam siedlisk przyrodniczych oraz związanych z nimi gatunków zwierząt.